Monday, August 07, 2006

[34]

Η αποδοχή της ασάφειας του όλου βοηθά στην αποσαφήνιση του επιμέρους. Όταν αναγνωρίζουμε τη ρευστότητα, την ποιητικότητα, τον ρέοντα χρόνο και το ρηματικό γίγνεσθαι ως καθαρές ποιότητες που συμμετέχουν στη σύσταση των πραγμάτων, ξεμπλέκουμε τον κόσμο από τα βρόχια των ποσοτικών προσδιορισμών που του τυλίγουμε ασφυκτικά για να τον ελέγχουμε. Κατά συνέπεια, ξεκαθαρίζουμε και τα ποσοτικά μεγέθη από μια ασάφεια που δεν έχουν, αλλά την αποκτούν με το ξεχείλωμα τους λόγω της καταχρηστικής εξάπλωσης τους μέχρι να τυλίξουν το όλον, που την προκαλούμε εμείς αποκλείοντας την ερωτηματική ρευστότητα των ποιητικών μεγεθών από την ερμηνεία της πραγματικότητας. Έχοντας διευκρινίσει τα μεγέθη της ποσότητας, αφού αποδεχτούμε τα αδιευκρίνιστα μεγέθη της ποιότητας, μπορούμε να δούμε πιο καθαρά τον χώρο και να εντοπίσουμε με ακρίβεια τα πράγματα στις προσδιορίσιμες διαστάσεις που καταλαμβάνουν εντός του.

Αν αποδεχτούμε Αυτό ως το άφατο που πράγματι είναι κι όχι ως αυτό που μας έχουν πει (ό,τι κι αν μας έχουν πει για Αυτό, ενώ είναι ανείπωτο), τότε η νόησή μας ενεργοποιεί μια σειρά άρσεων του ήδη ειπωμένου για όλα τα γύρω της πράγματα. Αυτή η διαρκής διερεύνηση του πραγματικού προάγει συνεχώς τη γνώση του επιμέρους, έστω κι αν η ολότητα πάντα θα μας διαφεύγει. Αντίθετα, η εσκεμμένη ασάφεια και συσκότιση του επιμέρους δεν αναπληρώνεται με τη δήθεν μεσσιανική αποκάλυψη του όλου ως κάτι σαφούς, προσδιορισμένου και φανερωμένου σε κάποιους εκλεκτούς. Ο σκοταδισμός, που αποτρέπει τη γνώση από τον ακριβή εντοπισμό των πραγμάτων στις προσδιορίσιμες διαστάσεις τους, πλαισιώνεται πάντα με το περίγραμμα ενός «θεού» που περιορίζει το όλον Αυτού σε μια περιοχή εντός της επικράτειας του σκότους του, την οποία θέλει να παρουσιάσει σαν βασίλειο του φωτός, επειδή δήθεν έχει τη χάρη αυτού του «θεού». Οτιδήποτε ή οποιοσδήποτε θέλει να εκπροσωπεί Αυτό, ακόμη κι αν δεν πρόκειται για κάποιο «θεό», αλλά για άλλους παρα-θρησκευτικούς τύπους εκπροσώπησης του (παρα-ψυχολογικούς, -ιδεολογικούς, -επιστημονικούς, κλπ.), κρύβει κάτι, έστω κι αν αυτό το κάτι είναι κάτι που δεν γνωρίζει, εφόσον κρύβει την άγνοιά του παρουσιάζοντας ότι γνωρίζει Αυτό που είναι αδύνατον να ξέρει. Γι’ αυτό και φοβάται την πρόοδο της γνώσης, διότι ξέρει ότι μοιραία θα αποκαλύψει το μυστικό της άγνοιας του, όσο και αν το κρύβει καλά πίσω από δογματικά οχυρά.

Η αποσαφήνιση είναι αποτέλεσμα της γνώσης, αν και η γνώση παρορμείται από την ασάφεια και από την αποδοχή της αδυναμίας της να γνωρίσει τα πάντα και ειδικά τον λόγο της ύπαρξης της. Αυτό που εμποδίζει τη γνώση δεν είναι η αποδοχή της άγνοιας, αλλά η εμμονή σε μια γνώση που ισχυρίζεται ότι ξέρει κάτι που δεν γνωρίζει, οπότε και δεν ενδιαφέρεται να το μάθει. Αν αρθεί το παραπέτασμα αυτής της εθελοτυφλίας, η γνωστική δύναμη θα ορμίσει φυσιολογικά να καταλάβει τον κόσμο, χωρίς να φοβάται την άγνοια της για αυτόν, αλλά, ακριβώς επειδή ξέρει ότι δεν τον ξέρει, θέλει να τον μάθει, έστω κι αν ποτέ δεν θα τον γνωρίσει ολοκληρωτικά.

Η ορμή της γνώσης είναι φυσική, ανανεώνεται με κάθε παιδί που γεννιέται και δεν χρειάζεται ούτε να την προκαλέσουμε, ούτε να την κατευθύνουμε για να ενεργοποιηθεί. Μάλιστα, κάθε παιδί φτάνει κάποια στιγμή, φυσικά και από μόνο του, σε ερωτήματα Αυτού. Τότε, αυτές οι ερωτήσεις αντί να αποστομωθούν με απαντήσεις περιορισμένες και περιοριστικές της ερωτηματικότητας Αυτού (όπως γίνεται συνήθως), πρέπει να προάγονται περαιτέρω με τη βοήθεια των πρωτογενώς αφηρημένων εννοιών και των πρωταρχικών κατηγοριών, στις οποίες εισαγόμενο το παιδί να ανοίγεται πέραν της περιορισμένης χωρικά-ποσοτικά αντίληψης του στην υπερβατική εννόηση του Όλου στο οποίο εντάσσεται.

Όπως η ορμή της επιθυμίας, έτσι και η γνώση και κάθε άλλη τάση που εκδηλώνεται αβίαστα πηγάζει από το αδιάθετο πλεόνασμα ενέργειας της ζωής μας, το οποίο μας κινεί μπροστά. Μέσω της αυθόρμητης κίνησης εν τω γίγνεσθαι μας φανερώνονται σιγά σιγά οι καθαρές μορφές της ύπαρξης μας, αυτές που ταιριάζουν ακριβώς στο είναι μας, δίνοντας του την ευ-μορφία που του αξίζει, ισορροπώντας το στο μέτρο της φυσικότητας που του αναλογεί. Οι μορφές που παίρνει η ύπαρξη μας, έτσι όπως ξεδιπλώνεται στις διάφορες πτυχές της, είναι καθαρές εφόσον δεν αποκρύβουν κάτι, ούτε υποκρίνονται ότι περιέχουν κάτι που δεν έχουν, αλλά εκφράζουν αυτήν ακριβώς την πτυχή που τους ωθεί να εκδηλωθούν, τίποτε λιγότερο ή περισσότερο. Γι’ αυτό, η καθαρότητα των μορφών εξαρτάται από τον αυθορμητισμό, την αμεσότητα και τη φυσικότητα της εκδήλωσης τους.

No comments: