Ανάμεσα στον φόβο και στη νόηση παίζεται το παιχνίδι της ερμηνείας· κερδίζεται ή χάνεται ανάλογα με το ποιος βγαίνει νικητής. Αν νικάει η σκέψη (αναφερόμενη ερωτηματικά σε Αυτό) έχουμε ερμηνευτικό κέρδος, αν τη νικάει ο φόβος κρατώντας τη σκέψη υπό την επήρεια του (εκφοβισμένη σκέψη) ή εξουδετερώνοντας την (ουδέτερη), έχουμε ερμηνευτική απώλεια. Σε αυτό το παιχνίδι δεν υπάρχουν θεατές, αλλά, παίζουν όλοι αναγκαστικά, όσο ζούνε. Γι’ αυτό, δεν μπορεί να παρατηρηθεί εξωτερικά από κανέναν, ούτε και να γίνει πρόβλεψη της τελικής έκβασης του. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για τη νίκη της σκέψης, εφόσον είμαστε με την πλευρά της ερμηνείας και όχι του σκοταδισμού. Όσοι δεν αγωνίζονται και κάνουν τους παρατηρητές, νομίζοντας ότι κατέχουν κάποια προνομιακή θέση στις κερκίδες, αγνοούν ή κάνουν πως αγνοούν ότι δεν υπάρχει θέση θεατών στο γίγνεσθαι. Η άγνοια τους αυτή είναι τόσο σημαντική που τους στερεί τη δυνατότητα οποιασδήποτε ερμηνείας, ό,τι κι αν νομίζουν οι ίδιοι ή όσοι τους ακούν και τους διαβάζουν.
Η ερμηνεία γίνεται στην πράξη, ανοίγοντας το ερμηνευτικό της εύρος ενάντια σε ό,τι τη φοβίζει και την κλείνει στον εαυτό της. Δεν υποχωρεί μπροστά στην πράξη, λες και η πράξη είναι προδιαγεγραμμένη από σκοτεινές δυνάμεις, ανερμήνευτη και άσχετη από τις αποφάσεις που τη διαμορφώνουν στη πορεία οδηγώντας τη στο καλό ή στο κακό. Μέσα σε αυτήν την ανοιχτή προοπτική της πράξης, όταν απλά προβλέπεις ότι κάτι κακό θα συμβεί, το πιο πιθανό είναι να συμβεί, αν δεν αγωνιστείς να το αποτρέψεις προσφεύγοντας δυναμικά στο καλό. Δεν ξέρεις ποτέ αν θα κερδίσεις ή θα χάσεις, εκτός αν γνωρίζεις την κατάληξη του γίγνεσθαι, πράγμα λογικά αδύνατον, ενώ, βρίσκεσαι εν τω γίγνεσθαι. Εφόσον, λοιπόν, δεν γνωρίζουμε, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μάθουμε, άρα, να ερμηνεύσουμε την πραγματικότητα μας αμφισβητώντας στην πράξη τις όποιες απειλές τη συγκρατούν σε ακινησία και μας αδρανοποιούν.
Όσοι περιμένουν από κάποιου είδους εξωτερική εξέλιξη (τεχνολογική, ιστορική, πληθυσμιακή, περιβαλλοντική, κλπ.) να λύσει κάποια στιγμή τα προβλήματα τους (ή να τα θέσει προς λύση), περιμένουν μάταια. Στην υποδιαμόρφωση ανθρώπινη πραγματικότητα δεν συμβαίνει κάποια εξωτερική εξέλιξη και τίποτε που μας αφορά δεν γίνεται ερήμην μας· είτε προκαλείται από ανθρώπους, οπότε διαμορφώνεται με την ελεύθερη συγκατάθεση και σύμπραξη υποκειμένων σαν κι εμάς, είτε υπακούει σε μια φυσική νομοτέλεια που μας συμπεριλαμβάνει, οπότε συμμετέχουμε αναγκαστικά σε αυτήν. Στην πρώτη περίπτωση, μια διυποκειμενική εξέλιξη που γίνεται χωρίς τη συμμετοχή μας, δεν θα μας λάβει υπόψη στις αλλαγές που κάνει κι αυτές πιθανόν να γίνουν εναντίον μας. Στη δεύτερη, αν περιμένουμε από τη φύση να αναλάβει δράση αντί για εμάς, τότε μάλλον θα είναι πολύ αργά. Απλά, θα έχουμε εξαιρέσει τον εαυτό μας από τη φύση, επειδή, έτσι κι αλλιώς, η φύση πάντα δρα, τόσο μέσα όσο κι έξω από εμάς, και με εμάς και χωρίς εμάς. Αν αυτοεξαιρεθούμε από τη φύση και τη φυσική μας δράση, θα είναι σαν να επιλέγουμε την ανυπαρξία. Η παραίτηση μας, με το να περιμένουμε κάτι να συμβεί υπέρ μας, αντί να το κάνουμε εμείς οι ίδιοι, είναι είτε σαν πρόωρη απώλεια (στην πρώτη περίπτωση), είτε ως προαναγγελθείσα αυτοκτονία (στη δεύτερη). Και στις δύο περιπτώσεις, το λάθος, πέρα από ότι περιμένουμε κάτι λάθος, είναι ότι περιμένουμε· αν περιμένουμε να ζήσουμε κάποτε, δεν θα ζήσουμε ποτέ. Η ζωή μας δεν μετατίθεται, ούτε εκχωρείται· ό,τι είναι να ζήσουμε, θα το ζήσουμε τώρα και για εμάς. Γι’ αυτό, το θέμα τίθεται στον καθένα και είναι «επι προσωπικού».
Κανείς δεν μπορεί να περιμένει από κάποιον άλλο να φανεί γενναίος για αυτόν και να τον βγάλει από την περιδίνηση ανάμεσα στον φόβο, το ψέμα και το λιγόστεμα το δικό του. Η γενναιότητα βρίσκεται εγγενώς μέσα στον καθένα μας· είναι μια ποιότητα του γένους μας εκ του γίγνεσθαι μας, που μας την εμφυσά ως δύναμη διαφοροποίησης, επειδή την χρειάζεται στην περαιτέρω δημιουργία των μορφών του. Δεν είναι ένα εξωτερικό χάρισμα, το οποίο έχουν κάποιοι «εκλεκτοί», που θα έρθουν να μας σώσουν. Αυτός είναι ένας βολικός τρόπος να μην αναλαμβάνουμε την ευθύνη της. Αν κανείς δεν φαίνεται γενναίος και όλοι περιμένουν κάποιον γενναίο να φανεί για να γίνει κάτι διαφορετικό, αυτός δεν θα έρθει ποτέ, ούτε θα υπάρξει καμία εξέλιξη για κανέναν. Η εξέλιξη δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο από εμένα που αναλαμβάνω την ευθύνη του εαυτού μου και δρω εν ονόματι όλων για προσωπικούς λόγους.
Η εξέλιξη δεν γίνεται δια αντιπροσώπου· είναι όλοι υπεύθυνοι για αυτήν και γίνεται στο βαθμό που αναλαμβάνουν την ευθύνη της γενναιότητας τους προσωπικά. Όποιος είναι γενναίος δεν εκπροσωπεί κανέναν. Μπορεί με τον τρόπο του να δίνει το παράδειγμα της γενναιότητας, ως ποιότητας του γίγνεσθαι, ώστε να φανεί γενναίος ο καθένας, να κινηθεί στα δικά του όρια και να ανοιχτεί πέρα από αυτά. Αν, τότε, συναντηθεί με κάποιον, που κινείται ανάλογα, και συνδεθούν ταυτοποιητικά, το τρίτο που θα γεννηθεί από τον ταυτοποιητικό τους δεσμό θα δώσει νέα ώθηση στην εξελικτική τους δυναμική προχωρώντας την παραπέρα. Έτσι συμβαίνει η εξέλιξη, όσο δύσκολη κι αν μπορεί να αποδειχθεί για όποιον διασχίσει την επικράτεια του φόβου, αφήσει τους κατοίκους της και, φτάνοντας στα όρια του και στα σύνορα της, βρεθεί εκεί τελείως μόνος. Μπροστά σε μια τέτοια απάνθρωπη μοναξιά, μπορεί να τρομοκρατηθεί και να οπισθοχωρήσει. Αν, πάλι, καταφέρει να κάνει ένα βήμα μπροστά, δεν θα αντέξει να κάνει κι άλλο πιο μακριά αν δεν συναντηθεί ούτε τότε με κάποιον για να γίνει κάτι. Μπροστά στην προοπτική τού τίποτε, θα σωριαστεί ή θα χαθεί. Θα έχει αφήσει, όμως, κάποιο χνάρι με το βήμα του αυτό, που κάποιος άλλος μπορεί να το δει, ο οποίος θα έχει φτάσει, επίσης, μέχρι εκεί, και βλέποντας ότι δεν είναι μόνος, να πάρει κουράγιο να δρασκελήσει τα σύνορα του φόβου, που τα ορίζει το χνάρι του άλλου, και να κάνει το δικό του βήμα μπροστά, ανοίγοντας τον δρόμο ακόμη παραπέρα.
Ο άνθρωπος πάει μπροστά πατώντας στα χνάρια της γενναιότητας. Βέβαια, κανενός η πορεία δεν είναι εξασφαλισμένη κι εδώ ακριβώς έγκειται το κάλεσμα να δείξει θάρρος και να φανεί γενναίος, χωρίς να είναι σίγουρο πως αν κινηθεί στα όρια του θα δει κανένα χνάρι εκεί ή αν τα δρασκελήσει θα βρει κάποιον μετά να συναντήσει. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να μη δει κανείς ούτε καν το χνάρι που θα αφήσει αυτός, αν σωριαστεί πέφτοντας ηρωικά. Όμως, αυτό δεν είναι λόγος να μην κινηθεί στα όρια του. Η μεγιστο-ποίηση του είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Δεν μπορεί να περιμένει καμία συγκατάθεση πριν κινηθεί, ούτε να προεξοφλεί καμία επιτυχία στο τέλος της διαδρομής του. Έτσι κι αλλιώς, δεν έχει άλλη επιλογή και αν το κάνει, το κάνει για προσωπικούς λόγους. Από εκεί κι έπειτα, ό,τι είναι να γίνει θα γίνει. Πριν, βέβαια, καλό είναι να κάνει ό,τι είναι να κάνει για να έχει γόνιμο αποτέλεσμα η κίνηση μεγιστοποίησης του και να μη πάει μάταια χαμένη· χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορεί να εξασφαλίσει το αποτέλεσμα της ή ότι δεν πρέπει να κινηθεί χωρίς ασφαλή πρόβλεψη, αλλά να κινηθεί όσο γίνεται πιο σωστά, σύμφωνα με το νόμο του γίγνεσθαι, βάσει του οποίου ό,τι είναι να γίνει γίνεται. Εφόσον συγχρονιστεί με αυτόν και ό,τι κάνει το κάνει σύμφωνα με τον τρόπο που γίνεται ό,τι γίνεται, τότε ό,τι και να γίνει με αυτό που κάνει, θα είναι το σωστό για αυτόν και όποιο αποτέλεσμα κι αν φέρει η κίνηση του, θα είναι αυτό που πρέπει, ακόμη και αν δεν ξέρει ποιο θα είναι αυτό.
Η ερμηνεία γίνεται στην πράξη, ανοίγοντας το ερμηνευτικό της εύρος ενάντια σε ό,τι τη φοβίζει και την κλείνει στον εαυτό της. Δεν υποχωρεί μπροστά στην πράξη, λες και η πράξη είναι προδιαγεγραμμένη από σκοτεινές δυνάμεις, ανερμήνευτη και άσχετη από τις αποφάσεις που τη διαμορφώνουν στη πορεία οδηγώντας τη στο καλό ή στο κακό. Μέσα σε αυτήν την ανοιχτή προοπτική της πράξης, όταν απλά προβλέπεις ότι κάτι κακό θα συμβεί, το πιο πιθανό είναι να συμβεί, αν δεν αγωνιστείς να το αποτρέψεις προσφεύγοντας δυναμικά στο καλό. Δεν ξέρεις ποτέ αν θα κερδίσεις ή θα χάσεις, εκτός αν γνωρίζεις την κατάληξη του γίγνεσθαι, πράγμα λογικά αδύνατον, ενώ, βρίσκεσαι εν τω γίγνεσθαι. Εφόσον, λοιπόν, δεν γνωρίζουμε, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μάθουμε, άρα, να ερμηνεύσουμε την πραγματικότητα μας αμφισβητώντας στην πράξη τις όποιες απειλές τη συγκρατούν σε ακινησία και μας αδρανοποιούν.
Όσοι περιμένουν από κάποιου είδους εξωτερική εξέλιξη (τεχνολογική, ιστορική, πληθυσμιακή, περιβαλλοντική, κλπ.) να λύσει κάποια στιγμή τα προβλήματα τους (ή να τα θέσει προς λύση), περιμένουν μάταια. Στην υποδιαμόρφωση ανθρώπινη πραγματικότητα δεν συμβαίνει κάποια εξωτερική εξέλιξη και τίποτε που μας αφορά δεν γίνεται ερήμην μας· είτε προκαλείται από ανθρώπους, οπότε διαμορφώνεται με την ελεύθερη συγκατάθεση και σύμπραξη υποκειμένων σαν κι εμάς, είτε υπακούει σε μια φυσική νομοτέλεια που μας συμπεριλαμβάνει, οπότε συμμετέχουμε αναγκαστικά σε αυτήν. Στην πρώτη περίπτωση, μια διυποκειμενική εξέλιξη που γίνεται χωρίς τη συμμετοχή μας, δεν θα μας λάβει υπόψη στις αλλαγές που κάνει κι αυτές πιθανόν να γίνουν εναντίον μας. Στη δεύτερη, αν περιμένουμε από τη φύση να αναλάβει δράση αντί για εμάς, τότε μάλλον θα είναι πολύ αργά. Απλά, θα έχουμε εξαιρέσει τον εαυτό μας από τη φύση, επειδή, έτσι κι αλλιώς, η φύση πάντα δρα, τόσο μέσα όσο κι έξω από εμάς, και με εμάς και χωρίς εμάς. Αν αυτοεξαιρεθούμε από τη φύση και τη φυσική μας δράση, θα είναι σαν να επιλέγουμε την ανυπαρξία. Η παραίτηση μας, με το να περιμένουμε κάτι να συμβεί υπέρ μας, αντί να το κάνουμε εμείς οι ίδιοι, είναι είτε σαν πρόωρη απώλεια (στην πρώτη περίπτωση), είτε ως προαναγγελθείσα αυτοκτονία (στη δεύτερη). Και στις δύο περιπτώσεις, το λάθος, πέρα από ότι περιμένουμε κάτι λάθος, είναι ότι περιμένουμε· αν περιμένουμε να ζήσουμε κάποτε, δεν θα ζήσουμε ποτέ. Η ζωή μας δεν μετατίθεται, ούτε εκχωρείται· ό,τι είναι να ζήσουμε, θα το ζήσουμε τώρα και για εμάς. Γι’ αυτό, το θέμα τίθεται στον καθένα και είναι «επι προσωπικού».
Κανείς δεν μπορεί να περιμένει από κάποιον άλλο να φανεί γενναίος για αυτόν και να τον βγάλει από την περιδίνηση ανάμεσα στον φόβο, το ψέμα και το λιγόστεμα το δικό του. Η γενναιότητα βρίσκεται εγγενώς μέσα στον καθένα μας· είναι μια ποιότητα του γένους μας εκ του γίγνεσθαι μας, που μας την εμφυσά ως δύναμη διαφοροποίησης, επειδή την χρειάζεται στην περαιτέρω δημιουργία των μορφών του. Δεν είναι ένα εξωτερικό χάρισμα, το οποίο έχουν κάποιοι «εκλεκτοί», που θα έρθουν να μας σώσουν. Αυτός είναι ένας βολικός τρόπος να μην αναλαμβάνουμε την ευθύνη της. Αν κανείς δεν φαίνεται γενναίος και όλοι περιμένουν κάποιον γενναίο να φανεί για να γίνει κάτι διαφορετικό, αυτός δεν θα έρθει ποτέ, ούτε θα υπάρξει καμία εξέλιξη για κανέναν. Η εξέλιξη δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο από εμένα που αναλαμβάνω την ευθύνη του εαυτού μου και δρω εν ονόματι όλων για προσωπικούς λόγους.
Η εξέλιξη δεν γίνεται δια αντιπροσώπου· είναι όλοι υπεύθυνοι για αυτήν και γίνεται στο βαθμό που αναλαμβάνουν την ευθύνη της γενναιότητας τους προσωπικά. Όποιος είναι γενναίος δεν εκπροσωπεί κανέναν. Μπορεί με τον τρόπο του να δίνει το παράδειγμα της γενναιότητας, ως ποιότητας του γίγνεσθαι, ώστε να φανεί γενναίος ο καθένας, να κινηθεί στα δικά του όρια και να ανοιχτεί πέρα από αυτά. Αν, τότε, συναντηθεί με κάποιον, που κινείται ανάλογα, και συνδεθούν ταυτοποιητικά, το τρίτο που θα γεννηθεί από τον ταυτοποιητικό τους δεσμό θα δώσει νέα ώθηση στην εξελικτική τους δυναμική προχωρώντας την παραπέρα. Έτσι συμβαίνει η εξέλιξη, όσο δύσκολη κι αν μπορεί να αποδειχθεί για όποιον διασχίσει την επικράτεια του φόβου, αφήσει τους κατοίκους της και, φτάνοντας στα όρια του και στα σύνορα της, βρεθεί εκεί τελείως μόνος. Μπροστά σε μια τέτοια απάνθρωπη μοναξιά, μπορεί να τρομοκρατηθεί και να οπισθοχωρήσει. Αν, πάλι, καταφέρει να κάνει ένα βήμα μπροστά, δεν θα αντέξει να κάνει κι άλλο πιο μακριά αν δεν συναντηθεί ούτε τότε με κάποιον για να γίνει κάτι. Μπροστά στην προοπτική τού τίποτε, θα σωριαστεί ή θα χαθεί. Θα έχει αφήσει, όμως, κάποιο χνάρι με το βήμα του αυτό, που κάποιος άλλος μπορεί να το δει, ο οποίος θα έχει φτάσει, επίσης, μέχρι εκεί, και βλέποντας ότι δεν είναι μόνος, να πάρει κουράγιο να δρασκελήσει τα σύνορα του φόβου, που τα ορίζει το χνάρι του άλλου, και να κάνει το δικό του βήμα μπροστά, ανοίγοντας τον δρόμο ακόμη παραπέρα.
Ο άνθρωπος πάει μπροστά πατώντας στα χνάρια της γενναιότητας. Βέβαια, κανενός η πορεία δεν είναι εξασφαλισμένη κι εδώ ακριβώς έγκειται το κάλεσμα να δείξει θάρρος και να φανεί γενναίος, χωρίς να είναι σίγουρο πως αν κινηθεί στα όρια του θα δει κανένα χνάρι εκεί ή αν τα δρασκελήσει θα βρει κάποιον μετά να συναντήσει. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να μη δει κανείς ούτε καν το χνάρι που θα αφήσει αυτός, αν σωριαστεί πέφτοντας ηρωικά. Όμως, αυτό δεν είναι λόγος να μην κινηθεί στα όρια του. Η μεγιστο-ποίηση του είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Δεν μπορεί να περιμένει καμία συγκατάθεση πριν κινηθεί, ούτε να προεξοφλεί καμία επιτυχία στο τέλος της διαδρομής του. Έτσι κι αλλιώς, δεν έχει άλλη επιλογή και αν το κάνει, το κάνει για προσωπικούς λόγους. Από εκεί κι έπειτα, ό,τι είναι να γίνει θα γίνει. Πριν, βέβαια, καλό είναι να κάνει ό,τι είναι να κάνει για να έχει γόνιμο αποτέλεσμα η κίνηση μεγιστοποίησης του και να μη πάει μάταια χαμένη· χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορεί να εξασφαλίσει το αποτέλεσμα της ή ότι δεν πρέπει να κινηθεί χωρίς ασφαλή πρόβλεψη, αλλά να κινηθεί όσο γίνεται πιο σωστά, σύμφωνα με το νόμο του γίγνεσθαι, βάσει του οποίου ό,τι είναι να γίνει γίνεται. Εφόσον συγχρονιστεί με αυτόν και ό,τι κάνει το κάνει σύμφωνα με τον τρόπο που γίνεται ό,τι γίνεται, τότε ό,τι και να γίνει με αυτό που κάνει, θα είναι το σωστό για αυτόν και όποιο αποτέλεσμα κι αν φέρει η κίνηση του, θα είναι αυτό που πρέπει, ακόμη και αν δεν ξέρει ποιο θα είναι αυτό.
No comments:
Post a Comment